હાથીલો ગુજરાતી બ્લોગ
લગ્ન કંકોત્રી રસમ: એક શુભ શરૂઆત અને ઊંડી પરંપરા
ગુજરાતી લગ્નોમાં અનેક સુંદર અને મહત્વપૂર્ણ રસમો હોય છે, જેમાંથી એક છે **લગ્ન કંકોત્રી લખવાની રસમ**. કંકોત્રી માત્ર એક કાગળનું આમંત્રણ નથી, પરંતુ તે બે પરિવારો વચ્ચેના સંબંધોને જોડતું એક પવિત્ર અને શુભ પ્રતીક છે. આ રસમ લગ્નની તૈયારીઓની ઔપચારિક શરૂઆત દર્શાવે છે અને તેનું પોતાનું આગવું મહત્વ છે.
કંકોત્રી લખવાનો શુભ સમય (Auspicious Time for Writing the Kankotri)
જ્યારે લગ્નની તારીખ નક્કી થાય છે, ત્યારે સૌથી પહેલું કામ હોય છે કંકોત્રી લખવા માટે શુભ મુહૂર્ત જોવડાવવાનું. પંડિતજી પાસે જઈને લગ્નની તિથિ અને નક્ષત્ર અનુસાર કંકોત્રી લખવા માટે શ્રેષ્ઠ દિવસ અને ચોઘડિયાં કઢાવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે શુભ સમયે લખેલી કંકોત્રીથી લગ્ન નિર્વિઘ્ને સંપન્ન થાય છે અને આમંત્રણ પાઠવનાર તેમજ સ્વીકારનાર માટે શુભ ફળદાયી રહે છે.
કંકોત્રીમાં કોનું નામ હોય છે? (Whose Names are on the Kankotri?)
કંકોત્રીમાં સૌપ્રથમ **ગણપતિજીનું** નામ લખવામાં આવે છે. ગણેશજીને વિઘ્નહર્તા માનવામાં આવે છે, તેથી દરેક શુભ કાર્યની શરૂઆત તેમના આશીર્વાદથી થાય તે માટે તેમનું નામ પ્રથમ લખાય છે. ત્યારબાદ વર અને કન્યાના નામ, તેમના આદરણીય માતા-પિતાના નામ અને લગ્નની તારીખ, સમય અને સ્થળનો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છે.
હાથથી લખેલી કંકોત્રીનું મહત્વ (Importance of Handwritten Kankotri)
જૂના સમયમાં કંકોત્રીઓ હાથેથી લખવાનો રિવાજ હતો. પરિવારના વડીલો અને સ્ત્રીઓ સાથે મળીને પ્રેમ અને આદર સાથે કંકોત્રી લખતા હતા. ઘણીવાર તેમાં કેસર અને ચંદનનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો હતો, જે તેની પવિત્રતામાં વધારો કરતું હતું. આજે ભલે પ્રિન્ટેડ કંકોત્રીઓનું ચલણ વધ્યું હોય, પરંતુ ઘણા પરિવારોમાં આજે પણ પહેલી કંકોત્રી હાથથી લખીને કુળદેવી કે કુળદેવતાને અર્પણ કરવામાં આવે છે.
કંકોત્રી અને કુળદેવતા (Kankotri and the Family Deity)
કંકોત્રી લખાઈ ગયા પછી, તેને ભગવાનના મંદિરમાં મૂકીને પૂજા કરવામાં આવે છે. ત્યારબાદ, વર અને કન્યા બંનેના ઘરેથી કંકોત્રી તેમના કુળદેવી અથવા કુળદેવતાના મંદિરે લઈ જઈને તેમને લગ્નમાં પધારવા માટે ભાવભર્યું આમંત્રણ આપવામાં આવે છે. આ પરંપરા પરિવારની શ્રદ્ધા અને પરંપરા સાથે જોડાયેલી છે.
મામાનું મહત્વ (Importance of Maternal Uncle - Mama)
ઘણા ગુજરાતી પરિવારોમાં સૌથી પહેલી કંકોત્રી વર અથવા કન્યાના મામાને મોકલવાનો રિવાજ છે. મામાને વિશેષ માન આપવામાં આવે છે અને તેમને લગ્નના શુભ કાર્યમાં સહભાગી થવા માટે આદરપૂર્વક આમંત્રણ આપવામાં આવે છે.
આજનો સમય અને કંકોત્રી (Modern Times and the Kankotri)
આજના સમયમાં કંકોત્રીના સ્વરૂપમાં ઘણો બદલાવ આવ્યો છે. પરંપરાગત કાગળની કંકોત્રીની સાથે હવે ઇલેક્ટ્રોનિક કંકોત્રીઓ (e-invitations) પણ પ્રચલિત થઈ રહી છે. તેમ છતાં, કંકોત્રી લખવાની મૂળ ભાવના અને તેનું મહત્વ આજે પણ અકબંધ છે. તે આજે પણ પરિવાર અને મિત્રોને એકત્રિત કરવાનું અને શુભ પ્રસંગની ખુશીઓને વહેંચવાનું એક મહત્વપૂર્ણ માધ્યમ છે.
તમારા ઘરમાં કંકોત્રી લખવાની રસમ કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે? તમારી પરંપરાઓ અને વિચારો નીચે કોમેન્ટમાં જરૂર જણાવજો!
0 Comments